μπάλος

Νησιώτικος, αντικριστός, οργανικός χορός, που χορεύεται σε όλα τα νησιά του Ιονίου και του Αιγαίου πελάγους. Πρόκειται ουσιαστικά για ένα σκετς παντομίμας, γεμάτο χάρη, κομψότητα και ευγένεια. Υπάρχουν πολλές παραλλαγές και κάποια ελευθερία στις κινήσεις και στις φιγούρες. Έχει όμως τα ίδια πάντα βήματα: στρωτά και συρτά. Από τον μ. λείπουν τα πηδήματα, τα καθίσματα και γενικά οι βίαιες κινήσεις. Παρόλο που πρόκειται για έναν χορό που εκφράζει την ερωτική έλξη, τον χαρακτηρίζει σεμνότητα και σοβαρότητα. Οι χορευτές, άντρας και γυναίκα, κρατούν από ένα μαντήλι στο χέρι, που το κινούν και το ανεμίζουν ανάλογα με τη φορά και την κίνηση του σώματος. Ο χορευτής κατά τη διάρκεια του χορού εκφράζει την ερωτική του διάθεση προς τη συνοδό του, η οποία με χαριτωμένες κινήσεις και λυγίσματα ξεγλιστρά από τις επιθέσεις του καβαλιέρου της, ενώ ταυτόχρονα, με φιλαρέσκεια και πονηριά, τον προκαλεί να συνεχίσει. Σ’ αυτόν τον χορό πρέπει να κυριαρχεί το χαμόγελο. Τα μάτια του καβαλιέρου να είναι πάντοτε στραμμένα προς το πρόσωπο της συνοδού, ενώ εκείνη χαμηλοβλεπούσα, να αποφεύγει τις προκλήσεις. Τα βασικά βήματα του μ. είναι: α) η προμενάντ· β) τα πλάγια· γ) τα σημειωτά. Στην αρχή του χορού σχηματίζεται διπλός κύκλος, στο εσωτερικό του οποίου βρίσκονται οι καβαλιέροι και στον εξωτερικό οι ντάμες. Και οι δύο είναι αντιμέτωποι, πιασμένοι από το χέρι: ο καβαλιέρος πιάνει το αριστερό χέρι της συνοδού του και το σηκώνει στην έκταση με ελαφρά κάμψη των αγκώνων. Στην πρώτη φιγούρα (προμενάντ) οι χορευτές κάνουν 12 βήματα εμπρός και 12 πίσω, φέρνοντας τα χέρια τους από πάνω και πίσω, προς τα κάτω και εμπρός στην πρόταση με την ίδια λαβή και με ελαφριά κάμψη του αγκώνα· το χέρι της συνοδού υποβαστάζεται ελαφρά από το χέρι του καβαλιέρου. Στην επόμενη φάση του χορού, οι χορευτές αφήνουν τα χέρια ελεύθερα, κρατώντας ο καβαλιέρος το μαντήλι με το δεξί χέρι, ενώ η συνοδός έχει τα χέρια στη μέση και τα δάχτυλα προς τα πίσω· προχωρούν προς τα εμπρός κάνοντας 24 βήματα (προμενάντ), ενώ η συνοδός κάνει τέσσερις στροφές, με 6 βήματα στην κάθε στροφή. Ο χορός τελειώνει με το «κυνηγητό» (24 βήματα εμπρός και πίσω). Ο μ. ολοκληρώνεται σε 7 φιγούρες. Ο ρυθμός είναι σε μέτρο 2/4.

* * *

ο

1. χοροεσπερίδα

2. χορός τών Κυκλάδων που χορεύεται από δύο άτομα, έναν άνδρα και μία γυναίκα, αντικρυστά.

[ΕΤΥΜΟΛ. < ιταλ. ballo «χορός» < λατ. ballo, -āre «χορεύω»].